Overzicht van het ontstaan, de werkzaamheden en het streven van den Joodsche Raad voor Amsterdam

77

vingen een nieuw persoonsbewijs, dat alleen een gekartelde roode „J" droeg,- zij moesten zich twee keer per jaar bij de Duitschers, nl. op 1 Juni en 1 December, melden. Zonder feitetelijke operatie golden als gesteriliseerd; alle vrouwen boven de 45, later 50 jaar en jongere vrouwelijke en alle manlijke personen op grond van attesten, waaruit hun steriliteit bleek. Alle andere, voornamelijk de jongere personen, die van deze faciliteiten wilden genieten, moesten zich laten opereeren, hetgeen onder toezicht van de Duitschers in speciale inrichtingen gebeurde. In een later stadium werden alle steriliteits-attesten van manlijke personen onder 60 jaar geweigerd, zoodat thans voor dezen feitelijke sterilisatie noodig was.

Achteraf gezien, kan men de door de Duitschers gegeven vrijstelling-stempels met het oog op hun doel in twee categorieën deelen, nl.: a) ter voorkoming van desorganisatie, b) ter definitieve vrijwaring van de tewerkstelling van bepaalde groepen. Onder de eerste vielen de 40.000-(Wehrmacht), óO.OOO-(Diamant), 80.000- en 90.000-(Joodsche Raad) stempels, die op den duur zonder waarde bleken te zijn, want de houders daarvan werden allen in den loop van de jaren 1942/1943 gedeporteerd, nadat de Duitschers hun diensten niet meer noodig achtten. Tot de tweede categorie behoorden de 30.000-(afstammingsonder-zoek, voor zoover dit werd goedgekeurd), 70.000-(bijzon-dere aangelegenheden) en vooral de 100.000- en 108.000-stempels (gemengd-gehuwden); zij allen verkeerden volgens de Duitschers in een andere positie dan de overige Joden en mochten derhalve in ons land blijven. Tusschen beide groepen in vielen de 10.000-(neutrale buitenlanders, feitelijk na repatrieering van Turken, Zwitsers etc. alleen de Portugeesche Joden) en 20.000-stempels (gedoopten); ten aanzien van dezen namen de Duitschers een aarzelende houding aan, maar zij werden ten slotte toch gedeporteerd, echter naar het voorkeurkamp in Theresienstadt.

De z.g. Joodsche Raad-stempel was een gevolg van een onderhoud, dat de voorzitters met de Duitschers hadden. Zooals ik reeds aantoonde, dreigde een chaotische toestand te ontstaan, hetgeen de Duitschers niet in hun belang achtten. Derhalve vroegen zij den voorzitters, hoeveel vrijstellingen noodig waren om het joodsche gemeenschapsleven in stand te kunnen houden. De voorzitters verlangden hiervoor 35.000 stempels,- doch de Duitschers verklaarden, slechts 17.500 te willen verstrekken. De voorzitters meenden, dit ter wille van het behoud van een kern