Wereldbouw

41

Het histories verband tusschen de denkbeelden van Dante en de mijnen is — ondanks alle verschil — na zeven Ewen van Evolutie heel wat meer dan alleen bij kunst« questies op zich zelf beschouwd.

Op één onderscheid moet ik nog de aandacht vestigen: Voor hem als Midden«Ewer waren Hel, Louteringsberg en Paradijs rijken door demonen en engelen bewoond. Nu was voor hem de Hel meer in het bizonder het Rijk van den God der Wrake, van de Macht, God den Vader, — de Louteringsberg, dat van den God der Wijsheid, Christus, en het Paradijs dat van den God der Liefde, den Heiligen Geest, wier symbolen meer afzonderlik ook zijn: voor den Vader de Roos, voor den Zoon het Kruis, voor den H. Geest de Graal. Het Rijk van den Vader is meer in het bizonder het Verleden, dat van den Zoon het Heden (toen de Middenewen) en dat van den H. Geest de Toekomst. Men vind dit uitvoeriger toegelicht in mijn vertaling der Commedia II Z XXVII Noot 25, bl. 382 en III Z XXII Noot 7 bl. 320-327. Vooral Hel en Hemel hebben bij Dante een karakter van absolute smart« en vreugd«regionen. Voor den modernen Mens worden naar Saint«Simonistiese opvatting eveneens de Hel het Verleden, de Louteringsberg het Heden, het Paradijs de Toekomst, maar op aarde, zonder eenzijdig, absoluut werelden van smart en vreugde te zijn, ook al word daarbij het geloof aan reïncarnatie algemeen.

Wie op dit moderne begrip van Hel en Hemel let, zal zien, dat ik, waar hier van vroegere, geologiese tijdperken sprake is, van het leven op Aarde in het verleden, dit niet deed om darwinisterij te luchten, maar om te vieren: de kracht, de macht en de heerlikheid van den Mens op zijn