Een geintje

tiepers monteren we twee rondstyps tegen elkaar, die te zamen een cirkel vormen en die dus helemaal kunnen ronddraaien. Zij worden geïnkt, het papier rolt erlangs, en zo komen er twee krantepagina's uit. Doch twee pagina's is niks, een drol, goed voor een buurtkrantje. Wij hebben een dagblad van achtenveertig pagina's, soms wat minder, vaak meer nog. Op de rol van de pers kunnen vier styps naast elkaar worden aangebracht, of eigenlijk tweemaal vier - snap je waarom? - en dus acht. Onder één zo'n rol draaien dus acht pagina's te voorschijn. Dat is ook niet voldoende. Dan zou de kopij voor één editie van achtenveertig pagina's zes keer afzonderlijk moeten worden gedrukt. Dat kost veel te veel tijd. Daarom zijn er verschillende rollen boven elkaar aangebracht, laten we aannemen zes. Want zes keer acht is achtenveertig, voldoende voor een krant. Tussen twee haakjes: het zijn er meer.'

We liepen langs bakken met kokend lood, met chemicaliën, een stansmachine, schijnwerpers. Lawaai als van het rollen van de zee werd steeds heviger, tot wij voor enorme persen stonden, die met daverend geweld krantepagina's uitbraakten welke in een ononderbroken stroom naar elkaar toe werden geschoven, automatisch in vorm gesneden, gevouwen en op hopen verzameld, om naar de vrachtauto's te worden gebracht die buiten klaarstonden om ze in ijltempo te vervoeren.

'Heb je het nu begrepen?' vroeg Bollé met een zelfvoldaan lachje.

'Min of meer,' antwoordde ik.

68