Dapper zijn omdat het goed is

hier voornamelijk een jeugdgevangenis. In de bibliotheek leer ik natuurlijk wel jongens kennen. Haast altijd hebben ze een of andere storing in hun ontwikkeling, die niets met 'goed zijn' of 'slecht zijn' te maken heeft. De gevangenis is dan wel de slechtste plaats om zulke jongens beter geschikt te maken voor de maatschappij. Mijn sympathie heeft nooit aan de kant van de onderwereld gestaan, er zijn elementen die ik, ik zou haast zeggen van nature, mijd. Maar ik ervaar het als een ramp, zoveel jonge mensen in de gevangenis te zien, ik heb zo met die jongens te doen. Soms, als ze iets vertellen over hun jeugd, denk je: hoe kan het ook anders, hoe zouden ze, op hun stumperige, individuele, kortzichtige manier, maar desondanks: bij wijze van verzet, anders dan in conflict met de maatschappij kunnen zijn gekomen. Ik ben ervan overtuigd: als de arbeidersbeweging niet zo verburgerlijkt en miserabel was, als zij de mensen werkelijk een perspectief bood, waard om voor te vechten, dan zou zij heel wat jongeren kunnen inspireren die nu in hun eentje rebelleren en daarbij van kwaad tot erger vervallen. Je moet die branies eens meemaken, ik heb er een zien huilen, alleen maar omdat ik eens niet vriendelijk tegen hem was en mijn geduld verloor. Het is werkelijk een ramp, al dat jonge goed in de gevangenis te zien. Een maatschappij die zichzelf respecteert zal daar het eerst een menswaardige oplossing voor moeten zoeken. Je hebt groot gelijk, Bep, datje de groenteman hebt opgezegd. Groenten kun je ook bij een ander krijgen, aan kletspraatjes heb je wel het minste behoefte. Wat een rare brief vandaag, hè. Maar ach, ik schrijf maar wat me zo in de pen komt. Ik ben opgewekt, hoor jongens, natuurlijk betekent het naderende proces wel de nodige spanning, ik lig 's avonds wel eens wat langer wakker, maar dat is

176