Poste-restante Rood

omgeven door één ijsvlakte. Het land was onder water gezet opdat de Duitsers niet zouden kunnen binnenvallen; de kou had er een gestolde massa van gemaakt, die door ijshakkende soldaten moest worden opengebroken, 's Nachts had ik telefoonwacht; ik was dan alleen en vertaalde artikelen van Trotski, met de deur op slot. Was de Sovjet-Unie nog een Arbeidersstaat, ondanks Stalin? Moest zij worden verdedigd? Ook als zij zelf aanviel, in het geval van Polen? Of Finland?

'U hebt niet een teveel, maar een tekort aan maagzuur', stelde de dokter vast in het militair hospitaal te Arnhem. Voordat ik, met een drankje, terug kon gaan naar mijn onderdeel in Horssen, werden wij, zieken, geëvacueerd naar het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam. Vandaar vertrok ik naar het depot, in Alkmaar.

Het geronk van vliegtuigen maakte ons wakker. De ketsende knallen van het afweergeschut, anders meer als waarschuwing bedoeld voor overtrekkende bommenwerpers, vermenigvuldigden zich. Een sergeant kwam waarschuwen: het Duitse leger is Nederland binnengevallen. Oorlog. 'Eine Lüge', schreeuwde een Nederlandse soldaat uit Duisburg, die alleen Duits sprak. Hij werd gearresteerd.

Op patrouille. Laat ieder die verdacht is IJmuiden zeggen, of Scheveningen, luidde de instructie.

'Voortmaken. Binnen een kwartier moeten wij weg zijn', riep de kapitein. 'Naar de Afsluitdijk. Daar is versterking nodig. Wie dat wil mag nog een kaart naar huis sturen.' Ons kindje zou in oktober worden geboren. Dat had Bep

73