Simcha, de knaap uit Worms

van verloopen figuren onder de monniken, eerst voorzichtig en dan langzaam gewaagder, hun ophitsing tegen de Joden gepleegd onder de verpauperde en bijgeloovige massa’s vooral van de dorpen, en in den waan dat het een voorloo-pige zou zijn, hadden zij eigenlijk een soort neven-Kruistocht voorbereid, voor het binnenland. Von Leiningen had verbinding gekregen met een monnik, want zoowel in het beheer van het goed als bij zulke groote ondernemingen, had toch een Ridder een priester noodig om de knechten, en hier moesten er vele komen, uiteen te zetten, dat het juist was wat de heer wilde. Gottschalk was de zoon van een overweldigd Joodsch meisje dat door hardheid van de haren was uitgeworpen toen zij haar kind niet van zich verwijderen wilde. Zijn tusschen Joodschen burgertrots en avontuurlijkheid verdeelden aard, door de woede van den verworpene tot gisting gedreven, had hem in een blinde bedrijvigheid gejaagd, tot hij, na alle waardigheid onder de zijnen te hebben verloren, in de kolking van deze troebele beweging een luidruchtigen ondergang zocht. Hij was het, die bij de edelen en hun helpers den raad rondgaf veel op de markten en stadsfeesten te gaan en zich daar onder het volk te mengen, de stemming jegens de Joden te onderzoeken en die te scherpen waar het kon. De jonge Otto had geen recht op deel daaraan. Na jaren van armoede en vernedering met zijn vader gedeeld, stond bij zijn volwassenheid, het verwijt bij hem op tegen Emmicho, die hem met zijn mislukkingen voor zulk een kale toekomst zette. Het mannetjesdier ontwaakte in het kind, dat nog met de warmte van de verknochtheid den nood der schurftige jaren met den ouden beer gedeeld had. Langzaam bewuster en openlijker, de vader in het wanhopige gevecht om een dragelijken ouderdom, het kind in zijn wilde begeerte naar bezit en glorie voor zijn mannenjaren, kwamen zij elkaar met hardheid en grimmigheid tegen te staan. De verwijdering spande zich steeds ruimer, het bijeenwonen hield op. Het was Otto geweest die het plan tegen de nicht dat eens als gezamenlijk was opgezet, zonder zijn vader met een paar vechtvrienden ten uitvoer had gebracht, en hij wist dat Emmicho de verre bloedverwante had gewaarschuwd,

93