In de groote leerschool

4 6 SAM: GOUDSMIT

onder kreten van verval en blinde schaamte, vermeerderd door de gebrokenen uit de klasse der onteigenden, tot de rijke wereld vol was van bezitloozen, en hun stalen drift en hun reusachtige eenheid eindelijk het brood en het geluk zouden hernemen....

Chajem beaamde zijn uitspraak: dat was waar.... de wereld most zijn beloop hebben.... en hij mijmerde er even blij op voort: alles liep zoo zijn gang.... alles kwam zoo goed in ’t eind. ... iedereen hielp mee. ... alles hielp mee, om het goed te maken.... om het mooi te maken.... later.... as we geduld hadden....

Zij stonden weer stil te staren, dicht bij de steeg van Uilenburg, naar een klit-ontwarring van paarden-en hand-karren, waarbij de muziek een oogenblik had gezwegen. Het was nog slechts een kwartier tot spelen tijd; de orgels hadden verlof tot zonsondergang, en de schemer was reeds tot op de helft der gevels gedaald; de straat met haar diepe wemeling, lag reeds in on-helder licht, fijn-grijs beroerd van duisteren aanslag; en de Zandstraat-toren was reeds tot een groote silhouet vergroeid, met schampen van bruin oud goud langs de westelijke zij, de paarsige top als even trillend in het lucht-omlichte blauw. En met zijn ontzaglijke lijf strak-hooggeheven en de fijn-gouden glansglimpen langs zijn gezicht, stond hij daar als de geweldige drager van den oneindigen onontroerbaren tijd boven de immer ziedend-kleurige wisselingen uit van het zwaar-hartstochtelijk levend en gistende, het donker-schreiende en droesemig leven-vierende Ghetto.

Plots had een enkel orgel een mazurka ingezet, een bescheidener, alleeniger wijs van enkele fijne, joedelende en neurieënde, en ingehouden-toeterende en zacht-juichende pijpen. Met een flikkering van blijde hervinding in de oogen zagen de jongens elkaar