Theodor Herzl, keur uit zijn geschriften

De gedachte, die ik in dit geschrift vastleg, is eeuwenoud. Het herstel van de Joodse Staat.

De wereld weergalmt van geschreeuw tegen de Joden, en dit wekt de gedachte, die ingesluimerd was.

Ik heb niets uitgevonden, dit moet men zich voor alles en bij ieder punt mijner uiteenzetting duidelijk voor ogen houden. Noch de historisch gegroeide toestanden bij de Joden, noch de middelen ter genezing heb ik uitgevonden. Het materiaal voor het gebouw dat ik ontwerp is in werkelijkheid voorhanden; het is met de hand te grijpen, een ieder kan zich ervan overtuigen. Wil men dus deze poging tot een oplossing van het Joodse vraagstuk met één woord kenschetsen, dan spreke men niet van een „fantasie”, doch hoogstens van een „combinatie”.

In de eerste plaats moet ik mijn ontwerp verdedigen tegen de bewering als zou het een utopie zijn. Eigenlijk houd ik op deze wijze de oppervlakkige beoordelaars terug van een onnozelheid hunnerzijds. Het zou immers geen schande zijn, een menslievende utopie te hebben geschreven. Ik zou mij een gemakkelijk literair succes kunnen verschaffen, als ik voor de lezers, die louter uit tijdverdrijf lezen, dit plan uitgaf in de even onschuldige vorm van een roman, doch dit is geen beminnelijke utopie, zoals men ze voor en na Thomas Moore zo vaak publiceerde. En ik geloof wel, dat de toestand der Joden in de verschillende landen erg genoeg is, om ijdele opschik achterwege te laten.

Om het onderscheid tussen mijn werk en een Utopie duidelijk te maken, kies ik een interessant boek uit de laatste tijd: Freiland van Dr Theodoor Hertzka. Dit is een zinrijk spel der fantasie, gedacht door een uiterst modern nationaal-economisch gevormde geest en zo vreemd aan het leven als de berg op de equator, waarop deze droomstaar ligt. Freiland is een gecompliceerde machinerie met veel tanden en raderen, die in elkaar grijpen zelfs; maar niets

11