De Joodse godsdienst door de eeuwen

Rabbi Beer

Als opvolger van de Besjt werd Rabbi Beer gekozen, een beroemde kabbalist en talmoedist. Hem kan men als de grote organisator van het Chassidisme beschouwen, want hij voerde verscheidene veranderingen in. Hij trok niet, zoals zijn voorganger, van plaats tot plaats, maar wist vele begaafde jonge mensen aan te trekken en stuurde deze, nadat zij maandenlang in zijn omgeving waren geweest, naar Polen, Lithauen en Galicië om aanhangers te winnen. Omdat hij veel geleerder was dan de Besjt en de Kabbala van Luria beter beheerste, kon hij veel meer geleerden aantrekken. In zijn systeem speelt de Tsaddiek een veel grotere rol en krijgt de betekenis van een soort „Ueber-mens”. Hij zou 300 leerlingen gehad hebben, waarvan er 39 in de Chassidische literatuur bekend zijn geworden. Sommigen hebben dynastieën gevormd, die tot de ondergang van het Poolse Jodendom in de tweede wereldoorlog een rol gespeeld hebben. In zijn tijd neemt het Chassidisme een grote vlucht; hij schrijft vele werken en er begint een uitgebreide literatuur te ontstaan.

Het latere Chassidisme

Er vormen zich op den duur vier Chassidische stromingen, de Oekraïnische, een Lithause, een Gaücische en een Poolse, De Lithause is de meest filosofisch georiënteerde en is sterk op de middeleeuwse filosofie ingesteld. De laatste grote Tsaddiek van deze richting wordt de Luba-vitsjer Rebbe genoemd. Hij leefde later, toen hij uit Sovjet-Rusland bevrijd was, lange tijd in Amerika, waar hij vele aanhangers had van de Lubavitsjer richting.

In het Oekraïnische Chassidisme leefden nog sterke messiaanse stromingen. Twee dynastieën zijn zeer bekend geworden, van Czernobbel en van Sadagora. Deze beiden spreidden, in afwijking van de andere Chassidische rich-

50