Menschenwee, Eerste boek, Winter

31

En hij had dol-angstig gegriend, bang, bang, de hel, de hei.... En de ouë vrome, streng-bijbelsche dominee had hèm onder de preek aangekeken, 'n Tijdje was 't stil in 'm gebleven. Maar z'n begeerte vrat dieper in. Geen rusthad ie waar ie was. 't Verlangen, heet schroeiend, kwam in 'm opblakeren, als ie iets zag, van verre al, hartkloppingen beukten z'n slapen en z'n binnenste stond in brand. Dan de gréép.... En als 't gedaan was, voelde ie zich opgelucht, lollig, lekker.... tot ie later weer moest, en de hitte-greep weer kwam. Door dominee's gedreig had ie nooit iemand meer iets durven zeggen, wat ie toen wel gewild had. Want 't werd 'm soms, zoo zwaar, zoo bang, —maar dan weer vond ie't zoo zalig, zoo zoet.... Zoo was 't geweldiger in 'm doorgevreten, met de jaren erger, kon ie 'r niet meer zonder. En om zich heen zag ie niemand die wist wat in hem omging, hoe wreed-rauwelijk ie genoot, en hoe ie leed, als ie wroeging, angst voelde. Want elke week precies toch ging ie naar de kerk, soms als 'n zelfmarteling om te hooren wat 'm te wachten stond. En elk woord paste ie dan toe op zich-zelf, eiken zin, eiken uitleg. En soms midden door z'n donkeren, hoog-donkeren angst, schoot dan berouw, klagelijk deemoedig voornemen, dat ie nooit meer iets van 'n ander zou wegnemen. Twee dagen daarna als de woorden van dominee afgekoeld waren, zat 't alweer in hem te hijgen, als ie maar iets zag, dat alleen stond, dat ie hebben moést. Dan bleef ie in zoete streel-stemming van z'n eigen begeerte, tot ze onstuimiger, brandender oplaaide, niet meer te houen, en duizelde ie van nieuw genot, dat te wachten stond. Dan kwam er al dagen vooruit, licht of doezelig geduizel in z'n hoofd, vreemde ontroeringen en gevoelige toeschietelijkheid thuis, in alles.... zelfs z'n stem begon te vleien, lichtelijk.

En dan had je 't, volop 'n groote blij ontroerende angst voor wat ie doen ging ,en voor wat nou weer in 'm woelen en snoeren kwam. Zoo wachtte ie op zich zelf, dook er grillige benauwing ónder z'n hartstocht uit.— Soms klaar-fel in één, heel kort, zag ie zich-zelf, begreep ie, hoe ie Onze Lieveheer bedroog, den dominee, de menschen, de wereld.. Dat kwam dan meestal 's nachts, als ie wakker lag, niet slapen kon, en er klare kijklust