Studiën, eerste bundel

100

Het grootsche in den arbeid van bet genie, bet waarlijk-goddelijke, is juist, dat hij universeel is. Het genie geeft 't hééle leven in è,l z'n uitingen. In zijn arbeid weerspiegelt droefnis even sterk als vreugde en lichtzinnig optimisme, haat en liefde, satire, ironie, in wisselend spel van 't allerdiepste aandoeningsleven. Zijn werk gaat 'n zonnejaar rond, vangt het felst-gloeiend licht der menschjubelingen en schreit met wolk-somberingen der smart.

Een groot dramatisch genie als Shakespeare is daarom niet acuut melancholisch. Hij weet precies den schitterweg naar flonkerende scherts. De fijnste ironie speelt om z'n droefste uitingen, en wendingen van subtielste geestikheid etsen een fijn vernuftsspel door al zijn arbeid. Zonnegloei en duisternis, ze zijn hem twee gebieden van leven, waarop de tragedie en de comedie groeien.

Want smart en vreugd zijn eerst volledig te beelden in haar duizenderlei schakeeringen. Het type nu van individualistische melancholie, ik-melancholie, nog heel iets anders dan wereldsmart, geeft dr. Aletrino in z'n schets. ״Gebroken klanken" is uiterst gevoelig, innig pathetisch en poëtisch, en 't is alsof je door 'n poortdeurtje gaat en vlak voor je, hoog in de lucht, iets eindloos kleurigs en etherisch ziet zweven. Er is veel te veel beschrijving en dikwijls zeer onzuivere gevoelsverklanking in het deskriptieve element, maar er zijn ook prachtig-timide, trieste, zangerige en kla-gend-melodieuse zinnen. Er leeft een innerlijke aanschouwing, die in overlading wel besluierd, toch buitengewoon innig 't visioenaire leven van Aletrino laat zien, en het onmiddellijke bewustzijn van dit werk verdiept en verfijnt. Met 't onmiddellijke bewustzijn bedoel ik hier den vorm, waarin Aletrino zich