Letterkundig leven, deel 1

XIV.

WH&EM BULDERDIJK.

Onze literaire jeugd sidderde onder de revolutionaire kreten en stormloeyingen van de, in woedevlagen en vernielliartstoclit uitrazende beeldstormerij. Een roo-de mist nevelde voor onze aangeschroeyde oogen. We rooken vuur en smook en brandlucht. In haat, hoon en verachting schalden de stemmen van enkelen onzer voornaamste gladiatoren. De hemelen trokken rood van onzen haat. Rauw en barok joeg de felle meedoo-genlooze spot een warrel van afschuw over onze hoofden en een hagelslag van vernielende critiek, verwoestte en teisterde wat éven nog, in na-bloey van schuchter gevoel, poogde óp-te-leven! — De nieuwe literatuur was in opstanding gegroeyd en daarméé ontwaakt een critische moordzucht en literaire bloeddorstigheid die bij velen onzer geen grenzen kende. In ons woord dartelde en hoonde de harlequin der schamperste ironie; in ons gebaar dramatiseerde zich de smart onzer geschondene schoonheidsontroeringen; in onze houding stramde de effene vreeselijkheid en erbarm-looze hardvochtigheid van den gruwbaar-plechtstatigen beul. We trokken de oude pruiken scheef. We scholden en vochten en trapten, soms plomp en grof. Maar toch óók verlangden wij naar de fijne, taquineerende scherts, de overmoedige ironie in hoffelijke vormen ingedwongen, doordarteld van aristocratisch vernuft. We wilden niet plomp en zwaar van burgermans-boertigheid zijn. We wilden vooral de vlijmende, sarcastische scherpte. Niet alleen het schimpend-hatelijke en grof-aanvallende, maar nog meer het, in stille hoog