staat, hoe dan ook, voor de verzorging van het gezin. De vader zwoegt, zwerft, sjachert om aan den kost te komen. De gewone fabrieks-arbeider is 's avonds dood-op van zijn arbeid, zoekt een verzetje bij zijn kameraad of in een kroeg. De kinderen zijn, na schooltijd, meestal aan hun lot overgelaten. Zij hebben geen kinderjuffrouwen en geen ouders die zich rechtstreeks met hen kunnen bezighouden. In de Jordaan begint al een jongetje van twee-en-een-half jaar op straat te zwerven. Het leert en ziet er alles. Het ziet er het wreede, rauwe leven, het ongeschminkte en het instinctieve. Met alles doet het zijn voordeel. Zijn op straat zwerven veroorzaakt een aaneenschakeling van kleinere en grootere ongelukken. Ongelooflijk het geduld waarmee de moeders de kinderen weer telkens ״in orde" brengen. Ja, ik verklaar u, de kiem voor de misdaad, voor het crimineele, wordt er al jong in gebracht, zonder dat de ouders er eenig besef van hebben. Want ondanks alle gebulder, alle gedreig, gevloek en geransel, zijn er geen goedhartiger moeders op de wereld dan de Jordaan-moeders. Zij ontzeggen zich vaak alle plezier voor hun kinderen. Bij het woordje ״plezier" moet ik even lachen. Want dit hebben zij nauwelijks. Doch iets wat er op lijkt offeren zij ook gaarne voor hun kroost De Jordaan-moeders en de Jordaan-vaders
35