Studiën, tweede bundel

ARMOEDE II «7

de onwoordkunstige, toch sterk-stylistische superioriteit van dezen roman. Ik zal niet bekweelen met luidruchtig enthousiasme, noch bestrijden al de reeds geweekte wijsheidjes over de ,,fouten" van dit werk, door anderen in belachelijk-strak-ken ernst bijeen geschoffeld. Ik wil op iets anders wijzen. De zotskapperij, dat men met een roman groote ontroeringen kan wekken, zonder hoog en gekuischt stijlvermogen, wordt door dit boek weer eens ge-keeld. Deze geveinsdelij ke kunsttheorie leek mij altijd grauwer dan de duisterste schemer van critische inzichten. Ze is ook naast haar vaalheid, mal en potsier lijk-wankel op de hieltjes. Geen woordkunst, geen lyriek, geen inbeeld-brenging van persoons-emoties reikt tot de psychische volheid en de universeele zielsmacht, noodig voor het menschen-scheppen in roman of drama. Opmerkelijk, dat nu Armoede als woordkunst-product in engeren zin maar heel middelmatig is, en toch als stijl-product groot van werking en vaak heerlijk van gevoels-fijn-zinnigheid en diepte. Dit is uit bouw, verwikkeling en tafreelen-groepeering later nog te verduidelijken. Eerst wil ik de schijnbare tegenstrijdigheid van het vorige pogen öp te lossen, hoofdzakelijk bedoeld als vermaan tegen de loslippige critiek die maar raak concludeert zonder grond-begrippen. Want het is een schande, dat zoo iets nog moét gebeuren, omdat de theoretisch-voorlich-