De vernietiging van de Joden in Polen

gendarmen deze prijs, dan heeft hij het recht om alles, wat zich op het lijk bevindt, d.z. kledingstukken, schoenen, gouden tanden, enz. in bezit te nemen. Dat is een nieuw soort handel, een echte Duitse handel, een Duitse uitvinding „reinster Rasse”.

Zo was de ondergang van de Warschause Joden. Wat hebben ze niet met veel dingen kennis gemaakt; ze doorstonden hongersnood; ze groeven hun skeletten en gebeente onder hun huizen in; ze beleefden de „deportatie”, bij honderdduizenden, als slachtvee ontvoerd voor de experimenten met gas en ovens; ze werden zowel met de actieve als passieve gehoorzaamheid van de „Judenrat” en de Joodse politie aan de bevelen van de Duitsers toevertrouwd; gehoorzaamheid, die hen eigenlijk tegronde gericht en hun de hoop op een welslagen van tegenstand ontnomen heeft; dan pleegden ze toch verzet en het treurspel had een roemrijk einde. Duizenden Duitse soldaten hebben de verovering van het ghetto van Warschau met hun leven moeten betalen.

Volgens de laatst verkregen berichten van ooggetuigen, die in Juli 1944 Warschau verlaten hebben is de arbeid bij de opruiming van het ghetto eerst begin Mei 1944 beëindigd. De ruimte van het ghetto blijft, zoals tot nu toe, met een muur omringd. Behalve het gebouw van de gevangenis „Pawiak”, dat bij de strijd om het ghetto niet afgebrand is, bestaan er nog twee kampen, een zogenaamd „concentratiekamp Warschau”, waarin zich de Joden uit de Balkan bevinden en een tweede „Durchgangslager", waarin zich waarschijnlijk nog Hollandse Joden ophouden.

Tenslotte zij het ons toegestaan nog een passage uit de reeds aangehaalde artikelen van den heer M. Pragicr te citeren:

„Het toeval wilde, dat juist op dezelfde dag, waarop de Warschause opstand uitbrak, op 19 April 1943. de conferentie van Bermuda geopend werd, waarvan het hoofddoel zou zijn, de nog „levende rest” uit de hel van Europa te redden.

Toen de verdediging van het vechtende ghetto op haar hoogtepunt was, schreeuwden de opstandelingen — en dat was een der leuzen van de gehele worsteling — de wereld in de oren: „Redt de rest van Israël, voor zover er nog een rest is!”    1

Sedertdien is er een jaar verstreken, en eerst voor enkele

60