In Depot

beperkte omvang. Misschien met vijf- of zesduizend ingezetenen.

Intussen zijn vandaag de vakarbeiders, bontwerkers en voddensorteerders voor de keuze gesteld alleen naar Vught te vertrekken, of met hun vrouwen te worden doorgezonden naar Polen. Het overgrote deel heeft het laatste gekozen. Het lijkt op het spelletje, dat met de arbeiders op de Moerdijk is gespeeld. De zenuwen spelen de Joden weer parten. Velen, die zich veilig waanden bij hun stempel, zien het transportgevaar plotseling steil uit de afgrond oprijzen. De jongste transporten waren al zo angstig: vele mannen van naam konden niet meer worden gehouden. Ontrechte rode stempelhouders bieden hun stempel voor een sigaret te koop aan! Waardeerbare galgenhumor! Het is het tragi-komische stempelspel, dat ook in Amsterdam is gespeeld: deportatie in etappes. Telkens laten de Joden zich weer verlakken, klemmen zij zich vast aan hun stempel, die achteraf niet goud-gerand blijkt.

vrijdag 9 juli Conferentie met Trottel in zijn barak. Listig man tot in merg en been. Zit vol verhalen over kleine intriges en over de heldenrol, die hij daarbij heeft gespeeld. Ogen als van een snoek, gelig, verscholen achter de oogleden. De aap is uit de mouw: u moet vandaag nog unbedingt naar Schlesinger, zeggen dat u van mij komt. U moet hem te verstaan geven, dat u mijn belangen, zijn belangen en die van Stein na de oorlog zult behartigen. Uw erewoord geven. Later brengen we nog een bezoek aan Stein. Ik sta helemaal achter u, maar u moet uw belangen bij Schlesinger zelf verdedigen. U geeft hem natuurlijk ook het afschrift van het telegram, dat u naar Amsterdam hebt gezonden betreffende Puttkammer. Dat is nodig voor uw Antrag, die trouwens al is ingediend. Staat niets in, kan Schlesinger doen. Uw zaak staat goed, want ik heb Schlesinger in mijn hand. U moet wel laten merken, dat u zijn macht erkent. Hij was een gewoon fabrikantje en heeft nu een geweldige macht; dat wil hij wel weten. En < u > moet hem ook duidelijk maken, dat hij wat te zeggen zal hebben bij uw latere publicaties over Westerbork. Enfin, dat laat ik aan u over. U is autodidact en verstaat van het leven wel wat. Maar u moet vanmiddag nog naar hem toegaan, want ook het transport van dinsdag wordt gevaarlijk en daar moet u uit blijven. U moet Schripperman er maar buiten laten. Hoe minder mensen erin gemoeid worden, hoe beter.’ Ik heb geluisterd en gezwegen. Trottel spreekt graag, hoort zichzelf graag praten. Heerlijk ijdeltuitje! Trottel weet blijkbaar een boel van Schlesinger, maar zij hebben ook belangen gemeen. Na de oorlog heeft Schlesinger een goede pers nodig tegen zijn vele vijanden, die op het ogenblik wachten om tegen hem los te barsten. Het geval intrigeert me.

Ik wil meer van Schlesinger weten, wil hem zien, met hem praten, hem peilen. Ik naar het bureau van Schlesinger; is er niet, confereert

76