In Depot

gezonden als Austauschmateriaal voor Palestina. De deken van Rotterdam heeft eveneens twee juristen onder zijn vleugelen genomen: mr. Hartog en mr. Sanders. Eerstgenoemde verblijft nog in Westerbork, laatstgenoemde is ondergedoken. Zo gaat het hier toe: korte metten. De vorige week is mr. Levenbach doorgezonden, naar Zelle, ofschoon bij het departement van Justitie een lijst-Van Loon ligt van Joodse rechtsgeleerden, voor wie bizondere bescherming wordt gevraagd. Zolang een dergelijke lijst door de Duitse autoriteiten niet is ‘genehmigt’, zoals men hier zegt, bestaat ze niet en wordt degene, die de klauw van de Jodenvervolgers grijpt, eenvoudigweg weggevoerd naar een andere plaats, waar geen beschermende hand zelfs meer mogelijk is. Mijn vriend van de gratis-leverantie heeft geboft: hij was met een griepje te goeder trouw de ziekenbarak ingezeild en had gehoopt, dat de koorts wat zou aanhouden en hem over het transport heen zou helpen. De koorts is echter voor het transport geweken; maar de commandant is genadig geweest en heeft hem voor een keer nog vrijgesteld. Intussen is de leverantie geschied: goederen voor de winkel, die de commandant in het kamp instelt en waarvoor een paar Joden dezer dagen naar Amsterdam en Rotterdam zijn geweest tot het doen van inkopen: boordeknoopjes, veters, schoensmeer, closetpapier, enzovoort, enzovoort. Mijn vriend denkt in de naaste toekomst een Barneveld-stempel te verkrijgen. Dit is twijfelachtig, maar het zou toch de vraag zijn of hij er wat aan had, zo snel gaan de transporten hier.

Elke week heb ik weer dezelfde sensatie. Ofschoon ik voor de gewone transporten niet ben voorbestemd, althans totnutoe, zo ben ik er toch nooit gerust op, dat er niet een fout wordt begaan, die mij in de maalstroom meesleurt. Ik heb het gevoel alsof ik boven een ijskoud water op een hoge springplank sta, met mijn voeten op het randje, en dat ik het bevel:

Spring! afwacht, samen met de meeste kampbewoners. Ik wankel op het uiterste puntje van de bibberende plank en zie de anderen naast en tegenover mij wankelen, met benauwde gezichten, velen in doodsnood. Eerst als het bevel gegeven is, weet ik pas, of ik in het ijskoude bad moet plonsen, dan wel rechtsomkeert kan maken voor een week tijds.

Een week is gauw voorbij anders. Men keert om met de gedachte, dat zij, die in het water verdwenen zijn, rondspartelen in ellende, met verstijfde ledematen, worstelend met de dood. Het jongste bad is kouder geweest dan de meeste baden van de laatste tijd. Men was gewend geraakt aan Zelle, aan Theresienstadt, aan minder koude baden, men had zich daarop ingesteld. De meesten van hen, die nog in het kamp waren gebleven, liepen met een passe-partout voor Bad-Zelle, of Bad-Theresienstadt in hun portefeuille en het was velen een zware tegenvaller, naar Auschwitz te moeten. Alsof men met een plezierboot, op weg naar Madeira, uit de koers was geraakt, op een ijsberg gestoten en te water geraakt.

275