Van sikkel en hamer

30

zetten zich eveneens tegen de requisitie, die weliswaar contractueel is geregeld, maar waarbij willekeur volstrekt niet is uitgesloten, vooral bij tegenslag van den oogst, zooals dit jaar het geval blijkt te zijn, De tendenz bestaat — en neemt sedert ons jongste bezoek aan Rusland klaarblijkelijk scherper vorm aan — om, met verwaarloozing van het staatsbelang en -gezag, eerst ruim in eigen behoeften te voorzien. Het gaat voor een groot deel om de overmatige overschotten, waarop de staat formeel recht heeft, beslag te leggen. Hoe ernstig dit verzet thans is, zou men moeten opmaken uit de verordening, die dezer dagen is uitgevaardigd, volgens welke de boeren het recht krijgen, hun overschotten aan industrieele ondernemingen en den kleinhandel in de steden te verkoopen.

Het verschijnsel doet zich voor, dat boeren van den kolchoz met hun hebben en houden de wijk nemen naar den sovchoz. Te Moskou hebben wij een officieel agrarisch vertegenwoordiger van de regeering de vraag gesteld, in welke richting zich de landbouwpolitiek eigenlijk beweegt, aan welk stelsel: sovchoz of kolchoz, de regeering de voorkeur geeft. Of de economische ervaring hier de voorkeur bepaalt. De bewering is geuit, dat het groote succes van de staatsbedrijven de regeering aanleiding gaf, de oplossing van het samengestelde vraagstuk in de richting van den sovchoz te zoeken. Men gaf ons ten antwoord, dat de regeering er niet naar streeft, noch de bedoeling heeft, de sovchozen uit te breiden ten koste van de kolchozen. Bij speciale beschikkingen van den minister van landbouw is het vorig jaar bepaald, dat daar, waar natuurlijkerwijs kolchozen gevormd kunnen worden, geen land wordt uitgegeven voor sovchozen. Hiernevens bezit Rusland genoeg land, in den Kaukasus en Azië, voor de stichting van sovchozen. Het ligt inderdaad in de bedoeling, om op deze ongerepte vruchtbare aarde de sovchozen uit te breiden, ze als het kan, in de volgende vijf jaar te verdubbelen. In de lente van 1931 hadden de sovchozen 10.500.000 ha bezaaid, de kolchozen 80.000.000, een verhouding van 1 tot 8. Totnutoe hebben de kolchozen een sterk overwicht.

Bekijkt men de zaak van een anderen kant, dan ziet men het volgende: de inkomens van de boerenknechts der sov-