zich voortspoeden of halt houden voor je woning? Deze zich iederen dag cn iederen nacht herhalende geestelijke en lichamelijke marteling. Het sluipend gerucht, de verhalen over de waargenomen overvalwagens, over de Gestapo, bevolen arrestaties een tot een obsessie uitgroeiende angst, die langzaam invreet, je beste krachten dreigt te verteeren, de prikkelbaarheid opvoert tot het uitzinnige?
Je ziet je vrouw aan en je kinderen, en durft niet te denken aan het verschrikkelijke moment waarop je van elkaar gescheurd zult worden, jong van oud gescheiden, de moeder verwijderd van het kind, een wreedheid die men zelfs het dier vaak bespaart.
Je ziet nog eens rond, met een afscheidsblik, in je woning met zijn vertrouwde meubelen; hier een stuk dat herinneringen oproept aan het ouderlijk huis, daar een geschenk dat de waar-deering tot uitdrukking brengt van een nuttige prestatie, en je weet morgen, uiterlijk overmorgen zul je dit alles achter moeten laten.
Het wereldgeweten staat wel heel zwaar in de schuld bij het Joodsche volk; zal het de rekening weten te vereffenen naar eer en geweten?
*
Wie getuige was van de razzia’s in de groote steden, afstootend door hun barbarisme, die schaamde zich om zich mensch te noemen. Men meene echter niet dat deze bestialiteiten beperkt bleven tot de groote steden alleen. Het is gebeurd in
56