Vermoedelijk op transport

42

vermoedden dat er veel waardepapieren e.d. niet bij Liro gedeponeerd waren en daarom moesten de familieleden 50 karaat industriediamant inleveren, of de tegenwaarde daarvan in contanten, om op liste IIIte worden vermeld.¹ Een groot deel van deze groep bestond uit personen met een (voorlopig) ‘onmisbare’ functie bij de Joodsche Raad. Op grond daarvan kwamen zij in aanmerking voor de Jood-sche Raad Sperre. Verder bestond deze groep uit joden, die een belangrijke rol speelden in de joodse gemeenschap: mensen met religieuze of culturele functies, maar ook middenstanders.²

3.3.1 Joodsche Raad-Spe/res

Eind september 1942 diende de Joodsche Raad een lijst met 35.000 namen in bij de Zentralstelle. Dit was dertig procent van de joden die op dat moment niet behoorden tot de vrijgestelde groepen. Aus der Fünten, die eerst verwachtingen had gewekt, halveerde het aantal Sperres tot 17.500. Van de eerste lijst verbleven ca. 23.000 joden in Amsterdam en ca. 12.000 in de provincie. Uiteindelijk, na de halvering, kwam men uit op 11.500 gesperden voor Amsterdam en 6000 voor in de provincie. Het betrof de functionarissen met hun gezinsleden.³ Deze groepen gesperrden stonden vermeld in de cartotheken Keizersgracht en Provincie. Dit waren de netjes getypte kaarten met uitgebreide persoonsgegevens van betrokkenen. Aan de Joodsche Raadfunctie waren bepaalde verplichtingen verbonden, die ‘regelen betreffende Personeel ten dienste van den Joodschen Raad voor Amsterdam zijn omschreven.’ Zie hiervoor bijlage 9.3, waar deze circulaire in zijn geheel is opgenomen.

[mm dieses AuswasEs, ■

! ïST BK AUF WEITECES . 1

vc'.-i rwmmn fsösestmat. . ■ |

;.....^:: ovi.r,: . ■/ m......... .... I#

f J

Afb. 3.3. Het persoonsbewijs van Carolina van Biene met Sperrestempel, stempel BdS. Sperrenummer: 87.730. Op de Joodsche Raadkaart staat vermeld dat de Sperre is gebaseerd op de functie van haar echtgenoot. Zij werd gedeporteerd naar Auschwitz op 3 maart 1944 en is daar direct na aankomst op 6 maart 1944 vermoord.¹²⁶

Afgaande op het aantal personen dat op de lijsten voorkwam, zal het aantal kaarten van de cartotheken Keizersgracht en Provincie in totaal ca. 35.000 moeten zijn. Dit zijn de getypte kaarten met uitgebreide persoonsgegevens, Curriculum Vitae en de beoordelingen over geschiktheid. Dat is circa 21% van het totale bestand.

¹

L de Jong, Het Koninkrijk, deel 6, 298-299.

²

Giltay Veth en Van der Leeuw, Rapport inzake de activiteiten van drs. F. Weinreb 1940-1945 (Den Haag 1976) 194.

³

Houwink ten Cate, ‘Het jongere deel’, 35.

Archief IB-NRK, collectie persoonsbewijzen.