Vermoedelijk op transport

26

kaart van de medewerker Hermann Israel Abraham (6-4-91) staat vermeld dat hij sinds 8 december 1942 ‘kartotheekbediende’ was van de afd. X, Lijnbaansgracht 366. De Gids vermeldt de taak van deze onderafdeling als volgt: ‘Bijwerken en Controle van de algemeene kartotheek en de kartotheek Provincie. Algemeene administratie Landelijk Apparaat.’’⁷¹ In de ‘Kartotheek Provincie’ bevonden zich gegevens van alle joden die (nog) niet naar Amsterdam waren geëvacueerd.

2.5.4 De cartotheek van Expositur

Het laatste werkbestand van de Joodsche Raadafdeling Expositur is bewaard gebleven bij het NIOD en bestaat uit een klein cartotheekje met ca. 500 kaarten.⁷² Volgens Wielek is de hele cartotheek van Expositur na de feitelijke opheffing van de Joodsche Raad ondergronds gegaan:

Een belangrijk onderdeel der Expositur was de kartotheek, die na ieder transport van en naar Westerbork bijgewerkt werd. Die kartotheek bevatte de gegevens omtrent een groot gedeelte van Nederlandse Joden. Zij werd later clandestien uit het gebouw gebracht om na de oorlog ter beschikking te staan. ⁷³

Wielek bedoelt hiermee het gehele kaartsysteem: de combinatie van kaartsystemen die door de verschillende organen van de Joodsche Raad zijn gevormd. Er lijkt hier sprake te zijn van verwarring. Wel is het aannemelijk dat materiaal van Expositur onderdeel is geworden van de huidige Joodsche Raadcartotheek; kennelijk is daarbij wel een klein plukje materiaal over het hoofd gezien, dat zich nog in een apart bestandje bij het NIOD bevindt. De exacte herkomst van dit bestand is onduidelijk.

Gids van den Joodschen Raad voor Amsterdam, 16.

Collectie NIOD, Toegangsnummer: 182/Archieftitel: Joodsche Raad voor Amsterdam, 2.18. Afdeling Expositur, 13 h Kaartsysteem, alfabetisch op naam, met bij de afdeling Expositur geregistreerde joden. Het betreft ca. 500 kaarten die qua vermelde gegevens echter duidelijk afwijken van de Joodsche Raadcartotheek. Wel is het formaat van de kaartjes hetzelfde. Er zijn bij het NIOD echter geen nadere contextgegevens over deze Expositur-cartotheek bekend, evenmin is bekend waarom deze cartotheek aan Expositur wordt toegeschreven.