De kinderen van de Gazzan

verhalen begon. Ik heb haar nooit kunnen overhalen deze verhalen voor kinderen op te schrijven. Wel wilde zij haar herinneringen aan vroeger weergeven toen Joop en Carry nog leefden. Zij heeft dit gedaan, met veel piëteit en zonder zich te bekommeren om de betekenis van hun letterkundige werk, dat in haar herinneringen dan ook geen plaats kreeg. Ook zij was een kind van de Gazzan uit Zaandam en zij houdt zich dan ook vooral bezig met de relatie tot het ouderlijk huis en de geloofsgemeenschap die Jacob Israël - tijdelijk - en Carry - blijvend - verlieten. Waar Mies de Haan iets zegt over het letterkundige werk van haar broer ontspoort zij dan ook gemakkelijk. Zo schreef zij bij voorbeeld dat haar broer be-invloed werd door Willem de Mérode, terwijl er eerder van een beïnvloeding door De Haan van de gelijkgerichte protestantse dichter sprake kan zijn.

Aan de herinneringen van Mies de Haan moet men geen wetenschappelijke waarde toekennen; het zijn mijmeringen, herinneringen aan een voorbije tijd. Dat zij idealiseert, dat het beeld dat zij geeft hier en daar misschien wat vertekend is, is niet zo vreemd als men bedenkt dat deze vrouw zich na de voor haar volk zo wrede jaren van de tweede wereldoorlog, toen zove-len van haar vrienden en familieleden niet meer terugkeerden, vereenzaamd voelde. Zij leefde uit het verleden ook al stond zij met haar beide benen op de grond. Haar grote gevoel voor humor en het weten dat zij nog iets voor anderen kon betekenen, hebben haar door de laatste jaren van haar leven geholpen.

Op 16 februari 1957 is Mies de Haan overleden.

6