Het Jonas Daniel Meijerplein

Trotsche Synagogen

Zij werd ingewijd op Sjabbath Nachamoe van het jaar 1730, maar daarmee wordt niet bedoeld de sjoel zoals wij haar hebben gekend. Eerst twintig jaar later, januari 1750, richtten Pamassiem tot het Stadsbestuur een verzoek tot uitbreiding. „Zullende de Kerk alsdan in zijn geheel breet zijn 57 en 58 voeten en diep of lang zoals dezelve tegenwoordig is, namelijk 71 y₂ voet.”

Besloten wordt o.m., dat „die Neie Schul soll angezogen werren, die drei nebenstehende Heiser”. „Unter die Schuil soll drei Heiser zur Wohnung gebouwt werden zur interess der Kille”.

Reeds 30 januari 1750 volgt het Appointement. „Burgemeesteren permitteren aan de suppletianten de vergrootinge hunner Kerke”. Wederom vergaderen Parnassiem. „Das soll angenommen werren die folgende Meinsjters zu den Bauen: den Metselaarsbaas Arnoldus van der Sprang, und zu Zimmermann Jan Kloppenburg...” Zij dus zijn het geweest, die onder oppertoezicht van Gerard Frederik Maybaum - de stadsarchitect - de bouw voltooiden.

Vrij dag 9 Nissan 5512- 24 maart 1752, vindt de herinwij ding plaats. Arjeih Leib stelt de„chinoeg”¹) samen. „Man hat ein Orkest neben dem Almemor gemacht, wo die Musikanten auf sein gestelt mit ihr Musik, worunter ein „Orel” mit Contrabas, weiter lauter „Lesjeim Mitswoh” - „bar Jisroei-liem” - „gam echod Sefardie... ”¹)

Om drie uur neemt de „Voorstelling” een aanvang.

Jacob Bicker Raye - Kapitein der Burgerwacht - tekent in zijn Dagboek aan:

„In dato 24 maart 1752 is de Niwe Smouse Kerk bij de Houtmarkt met veel statie en onder een verschrikkelijke aandrang van menschen in-gewijt, hebbende de voornaamste Jooden agt ä tien gulden voor een plaats of lootje gegeven, die aan de arme Smouse waaren uitgedeelt...”

43

¹

) De vertaling van het citaat: „Men heeft een orkest naast het Almemor (verhoging in de Synagoge) geplaatst, waar de muzikanten zijn opgesteld met hun muziek. Daaronder bevindt zich een „onbesnedene” met contrabas, verder uitsluitend belangeloos: Joden en zelfs één Portugees.”