Waar wij ballingen zijn

Titel
Waar wij ballingen zijn

Jaar
1968

Pagina's
192



later aan de voormiddagen van Pesach en Rosj Hasjana nog voor resten zichtbaar werden, was goed voor romantische plaatjes, die het - toen ook dit ophield - nóg beter deden.

Dat dit volstrekt gedegenereerde getto omstreeks 1910 joods nog iets zou kunnen voorstellen, geloofden uitsluitend zeer speciale enkelingen, onder wie als opmerkelijke figuur dient te worden genoemd: Dr. Meijer de Hond, die in 1882 te Amsterdam werd geboren en in 1943 werd gedeporteerd.

Meijer de Hond was een kind van het Amsterdamse getto, voortgekomen zelfs uit de laagste laag harer arme bevolking. Doch - en hier ligt de kern van zijn oorspronkelijkheid - hij bleef dit zijn leven lang bewust. Juister nog: in zijn bekrompen afkomst vond de latere rabbijn de bron van zijn geestelijke vitaliteit, die hem ertoe stimuleerde, het joodse levensideaal bij voorkeur te zoeken in de smalle, vunzige straten van de oude jodenbuurt. Zijn onstuimige getto-liefde dreef hem tot dwaze denkbeelden en suggereerde hem zelfs tot een gevaarlijke romantiek. In Diligentia debatteerde hij eens op een ventersvergadering, een lans brekend voor het in-stand-houden van het instituut ‘venten’, zijn betoog stavende met een poëtische ontboezeming over de schoonheid van het Amsterdamse stadsbeeld, waarin hij een voddenjood schilderde ‘minche dawwend (het middaggebed uitsprekend) naast de kar...’

Overspannen sentimenten leidden tot een dwaze vlucht in een geïdealiseerd verleden.

Er is eens opgemerkt, dat volgens Rabbijn de Hond Mosje Rab-benoe (onze leraar Mozes) maar één fout zou hebben gemaakt: ook niet - als De Hond - op de Zwanenburgwal te zijn geboren.

Het was deze getto-romantiek, die de rebbe van de vierde stand blind maakte voor de wezenlijke problemen, die het leven ook hem stelde. Het was hem niet gegeven constructief het probleem der proletariërs aan te vatten. Hij haatte het socialisme, dat zijn geloof en buurt vijandelijk scheen en verketterde daarnaast het zionisme.

Dat deze hardnekkige zelfs een poging heeft gedaan het getto te herbouwen, verdient te worden geboekstaafd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition).
Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen.


Weergave
Afbeelding / Tekst (OCR)

Alle boeken in deze digitale bibliotheek kunt u gratis lezen of downloaden. Met een vrijwillige donatie helpt u ons met het in stand houden en verder uitbreiden van de bibliotheek. Klik hier als u een bijdrage wilt overmaken.