Hoge hoeden, lage standaarden

VERBODEN ZIONISME

‘In deze verhandeling - aldus De Joodse Wachter van 20 oktober 1939 - wordt uitgegaan van de tegenstelling tusschen de (al of niet confessionele) nationaal-Nederlandsche school, en de nationaal-Joodsche school - waarbij dus de tegenstelling, die in den ‘schoolstrijd’ tot uiting is gekomen, buiten beschouwing kan blijven - met betoog, dat de Ne-derlandsche school een onvermijdelijk assimileerende werking oefent, en de uit Zionistisch oogpunt noodzakelijke dissimilatie niet kan worden bereikt door aanvulling of hervorming, doch slechts door de organisatie eener Joodsche school.

De vraag of de beoogde dissimilatie niet zou kunnen worden bereikt in het gezin of in de jeugdvereeniging wordt ontkennend beantwoord. Door de discrepantie tusschen de denkbeelden van oudere en jongere generatie kan het gezin niet als afdoende factor worden beschouwd. En de jeugdvereeniging zou alleen dan den gewenschten dis-simileerenden invloed kunnen uitoefenen indien te verwachten ware, dat zij uit het conflict der Nederlandsch-nationale en Joodsch-nationale ideologieën - een conflict dat overigens op zichzelf min gewenscht is -overwinnend te voorschijn zou kunnen treden. Deze verwachting is echter niet gewettigd.

Daarbij komt dat het onderwijs der jeugdvereenigingen - bepaaldelijk is hierbij aan het Hebreeuwsch te denken -, hoe lofwaardig ook, alleen al bij gebreke aan de sanctie die der school eigen is, niet tot de resultaten kan leiden, welke bij een verplicht leervak te voorzien zijn.

De noodzakelijkheid van de oprichting eener Joodsch-nationale bijzondere school hangt verder ten nauwste samen met de opvattingen van het betreffende lid van de Commissie omtrent de ontwikkeling van de Joodsche positie in Nederland in de richting van een versterkt antisemitisme.

Uit dien hoofde vooral verdient het aanbeveling de oprichting der Joodsch-nationale school thans ter hand te nemen, en niet op een oogenblik, waarop een paniekstemming deze oprichting onmogelijk zou maken, althans zou leiden tot een geïmproviseerd onderwijs-systeem. Van belang is ook, dat zulk een school, indien zij eerst dan zou worden opgericht, bezocht zou worden met een gevoel van minderwaardigheid en niet (gelijk nu nog het geval zou kunnen zijn) met een gevoel van trots.’

Leidende zionistische kringen ging deze ontwikkeling wel wat te ver. Men werd bang. Niet zo vreemd voor een organisatie, die in grote

81