‘En gij zult zijn tot eenen schrik, tot een spreekwoord, en tot een spotrede, onder al de volken, waarheen u de Heere leiden zal.’ (Deuteronomium 28:37)”
Opmerkelijk ook dit nieuwe geluid! Het internationale socialisme was door 1914 geschokt en overgegaan tot de erkenning van nationale belangen. Met alle consequenties daarvan, tot in onze dagen.
De Internationale te Stockholm in 1918, voorgelicht door de Poalei Zion, vond het noodzakelijk aandacht aan dit Joodse vraagstuk te wijden. P. J. Troelstra, de leidende voorman der SDAP in Nederland, schreef:
“De sociaal-democratie wilde tot aan den tegenwoordigen oorlog toe, met het oog op den klassenstrijd, de heteekenis van nationale vraagstukken niet erkennen. Dit was echter struisvogelpolitiek. De socialistische wereld ziet de dingen tegenwoordig in een ander licht. Eenerzijds eischte ’n duurzame vrede de oplossing van nationale vraagstukken. Anderzijds hebben wij ’n meer federatieve opvatting gekregen van democratie, die in zekeren zin ’n reactie is tegen de overdreven centralisatie en autocratie van de Fransche revolutie. De democratie beteekent nu voor ons: al het werkelijke en oorspronkelijke, dat cultuurwaarde heeft en uitvloeisel is van den wil van iets levends, moet de gelegenheid krijgen zich uit te leven en voor zijn werkzaamheid moet plaats zijn. Ik geloof, dat heel gauw na den oorlog een reveil zal komen, waarin het nationale element zich zal uiten. De wereld zal daardoor rijker aan vormen en interessanter worden. Wat Palestina betreft, zoo houd ik de eischen van de Poalei Zion, op de Stockholmer conferentie geuit, zeer zeker voor gerechtvaardigd. Alle hinderpalen voor Joodsche emigratie en kolonisatie moeten uit den weg worden geruimd en het Joodsche kolonisatiewerk moet door internationale rechtsverhoudingen de mogelijkheid van zijn ontwikkeling verzekerd zijn. Ik ben geen vriend van communistische kolonies, zooals zij in vroeger tijden ontstaan zijn, als middel om de sociale kwestie op te lossen. Maar de Joodsche kolonisatie in Palestina komt uit heel andere motieven voort - Zij wil de ontwrichte Joodsche massa arbeidsmogelijkheden bieden en wordt daarbij gesteund door sterke nationale drijfveeren. Het Joodsche Volk heeft recht op de verzekering van de vrijheid van kolonisatie. En daarom zij ons vredemanifest: ‘de internationale waarborg voor de Joodsche kolonisatie in Palestina’!’
De tijden waren wel veranderd sinds de Nederlandse socialist “J°PPe” Loopuit in de Jonge Gids van zijn mede-Jood Heijermans zijn anti-nationale beschouwingen ten beste had gegeven:
“Het politiek Zionisme der heeren Theodor Herzl en Max Nordau, neergelegd in het plan Der Judenstaat is zeer fin de siècle. Het is de belichaming der idéé, uitgesproken op het Zionisten-Congres te Bazel, dat het Zionisme er naar streeft een publiek-rechtelijk verzekerde woonplaats te verschaffen
87