Rationalisme, Romantiek, Risjes

-23-

Ik: Maar, Mevrouw! als wij nu eens van Joodsche ouders afkomstig waren, zouden wij dan ook, honderd, ja duizend tegen een, geen Jodinnen zijn, en hoe gaarne zouden wij dan toch eene kerk hebben, om onzen Godsdienst uit te oefenen» Ik heb het altijd zoo mooi gevonden in Amsterdam, dat daar ieder onzen lieven Heer kan dienen, zoo als hij begeert: hij mag dan Christen of Jood zijn*»*»««

De oude Dame: En mijn Dominê zaliger, juffrouw! meende, dat veel van de plagen, die ons land en zijne geboortestad sedert de laatste jaren zijn overgekomen, straffen waren over de laauwheid der overheden op dat stuk» Mijn man had groote talenten ontvangen, en hij zou wel te Amsterdam Predikant geworden zijn, maar hij behoorde niet tot die laauwe« Hij was een ijveraar, een groot ijveraar*,«« maar in deze booze Eeuw zijn zulke mannen niet in trek®»» Ik heb honderd malen gezeid: Dominê! Dominê! gij moet u niet moeijelijk maken, het zal u uwe gezondheid krenken««® en het is 'er op neêrgekomen, Juffrouw! hij had vijf preken tegen den Antikrist gedaan - en onder zijn zesde preek overviel hem eene beroerte, want de ijver verslond hem»

Ik: Ik ben juist geene vriendin, Mevrouw! van het laauwe, maar ik kan het geene laauwheid vinden, dat de Overheid van eenig land of eenige stad zijne inwoners toelaat, om elk op zijne wijze God te dienen®

De oude Dame: 0 ik hoor het al Juffrouwtje! ik hoor het al, de God dezer Eeuwe heeft ook uwe zinnen verblind« Nu begon Koo vuur te vatten, en fluisterde mij in: "Geef dat onverdraagzaam wijf geen antwoord, zij is beneden uwe aandacht«««o^fT Ik voelde dat hij gelijk had - en liet haar het laatste woord» Toen wij aan de Voetangel gekomen waren, reikhalsde ieder een, om ^?er uit te komen; althans wij wipten 'er heel spoedig uit, en eer wij nog in het logement gingen, bleef ik nog met Koo naar het gekrioel van het volk, dat uit de schuit kwam, kijken, en wat gebeurde ¹ er nu? -De oude Dame, die de laatste uit de schuit kwam kruipen, raakte haar evenwigt kwijt, haar been glipte uit, en zij viel tusschen de schuit in»»» en wie was de eerste,    die toeschoot om haar    te redden? Een der Joden, die

met ons in de schuit    gezeten had; een jonge    vlugge knaap - schoot    toe,

greep de oude matrone    onder de armen, en haalde haar van tusschen    de

schuit en den wal» Ik    schrikte wel over den    val van de oude Dame,    maar    ik

kan niet ontkennen, dat ik begon te meesmuilen, toen ik haar onverzeerd door dien jongen Jood ondersteund, de herberg zag binnen komen« ^ffNah doch, nah doch", zei de brave jongen, "geef de oude Dame wat te drinken -de oude ziel is doch ellendig gevallen en geschrikt»"

^fEr waren zoo veel menschen zaamgeschoold, dat ik weldra de oude Dame geheel uit het oog verloor« Ik stond naast de moeder van den jongen, die zoo vlug was toegeschoten» - Ik wist dat niet, maar aan Koo gaf ik mijn genoegen te kennen, over de betoonde hulpvaardigheid: "Ja, doch, Mevrouw", viel daarop eene bejaarde Jodin mij in de rede, "zoo is mijn Benjamin altijd» Hij kan doch geen mensch een ongeluk zien krijgen, of hij is ¹ er altijd bij» - Verleden week nog viel 'er een klein kind, een arm schaap,

■*-ⁿ Boo^loot - en mijn Benjamin was 'er bij - zonder een oogenblik zich te bedenken, sprong hij in den burgwal? en binnen vijf minuten stond hij met het kind weer op den wal» Maar hij kan zwemmen als een endvogel»" Gij hebt een brave zoon, vrouw! zeide ik« "Dat heb ik Mevrouw»" - "Hij is de jongste van elf, maar hij staat zijn broers beschaamd te maken," was haar antwoord® Ik zag haar met zekeren eerbied aan - en de ontevredenheid, die ik bij de oude Dame tegen het menschdom had opgevat, verminderde®