Van Israëlieten tot Israëliërs

Hij had dat goed gezien, de Zaanse poëet, in het jaar 1914. De tweede Alija was reeds voorgegaan. Maar tijdens het Turkse bewind kon een beweging als Hasjomer slechts een geheim bestaan leiden. Sedert 1914 was het groeiproces van een Joods-militaire beweging in volle gang. Wladimir Jabotinsky leerden wij al kennen. Een andere mentaliteit drong onstuimig naar voren. Zou nu eindelijk dit getergde volk opstaan om Herzls droom te herscheppen, door een werkelijkheid heen van moed en doodsverachting?

Zo ongeveer kon het begin worden geformuleerd van een belofte, waarvan wij de vervulling hebben mogen beleven. Maar toen? Wie durfde de toekomst van dit kleine groepje Palestijnse Joden voorspellen te midden van deze Arabische wereld, die ten overvloede door Engeland werd beschermd? De beide zionistische congressen van Karlsbad (XII, 1921 en XIII, 1923) werden beheerst door een onzekerheid, die te klemmender scheen tegen de achtergrond van de Jodenvervolgingen in het Oosten van Europa.

In diezelfde jaren begon - sedert 1920 - de Derde Alija, een beslissend keerpunt in de Palestijnse verhoudingen. Haar ontstaan en groei zijn ondenkbaar zonder de Tweede. Reeds spoedig na hun gedwongen vertrek uit Palestina hadden Ben Goerion en Ben Zwi (de leiders der socialistische Poalei Zion) van de Verenigde Staten uit de basis gelegd voor het gewapende arbeidsleger, dat wij al eerder hebben ontmoet en dat met het Legioen van Jabotinsky daadwerkelijk had meegeholpen bij de bevrijding van Palestina. De wereldbeschouwing van deze jonge kerels met haar rechtlijnige ideeën van lichamelijke arbeid (speciaal landbouw), Hebreeuwse en arbeiderscultuur brengt ons naar de “Hechaloets”, het we-reldverbond der Palestinapioniers, in 1921 tot stand gekomen te Karlsbad, waar destijds het Xlle Zionistencongres werd gehouden. Haar reeds genoemde principes spraken tot een generatie, die de groei tot manschap doormaakte in een Rusland dat gebukt ging onder de naweeën der Revolutie. In gevechten tegen het Witte Leger groeide de illegale Joodse Selbstwehr tot een bikkelhard apparaat, dat weinig speling overliet voor vraagstukken van vage Weltanschauung. Hoevelen geraakten niet in Russische gevangenissen? Dan weer bevrijd door het Rode Leger, hielden de pioniers zich onledig met liet illegale overbrengen van chaloetsiem naar Roemenië of Polen, die via geheime kanalen naar Palestina verder werden getransporteerd. Dit was de signatuur van de kerels der Derde Alija: onverschrokken, moedig; maar vaak ook daarnaast: intelligent en vol van liefde voor het Joodse land, dat zij als landbouwers bovenal wilden dienen.

104