Dorp in de branding

II

Het leven kreeg een breder ritme. Niet meer de overweldigende gewaarwording, aan de drempel van vreemde rijken te staan, maar het gaan, staag en sterk, door nieuwe gebieden van menselijkheid. Niet meer de onstuimige vlucht, maar het voorzichtige, kuise geluk om pas verworven schatten.

Die eerste tijd van hun huwelijk maakte nieuwe mensen van hen. Zij was een vrouw, zij ontbloeide volkomen in dit bestaan. Warme vlagen van verrukking omwikkelden haar en voerden haar op, hoger dan zij ooit had durven dromen. Met deze man was alles mogelijk, het grootste - en het verschrikkelijkste.

Hij wilde soms stilstaan, om zich te vergewissen van wat er met hem gebeurde. Hij kon het niet. Alle dingen waren van God, ook dit: het samenzijn met een vrouw op de rand van dood en leven.

Het scheen, dat de oude bekommernissen weken. Een tijdlang voelde hij zich niet omzwermd door de donkere vogels van angst en achterdocht. Er klonk een nieuwe toon in het koor van zijn bestaan, de toon van bloeiend, gretig leven. Het was Koos, haar verschijning, haar gang, haar doen, die deze nieuwe klank voortbracht.

Niet dikwijls daalde hij af van de rots van zijn zwijgen. Maar zij vroeg niets, zij gaf onuitputtelijk. Kleine en toch belangrijke dingen schonk zij hem. Dingen die hij had gemist sedert de dood van zijn moeder, nu vele jaren geleden. En ook dingen, die hij nooit had bezeten, en waarnaar hij onbewust had gehunkerd. Een enkele oogopslag, een simpel woord opent soms een wereld van vreugde.

Met de zaak bemoeide zij zich niet. Zij bood aan, in de winkel te helpen, maar hij weigerde het. Voor haar de huishouding, voor hem en het personeel de zaak. Toch bleef zij niet op een afstand. De knechts, het winkelmeisje hadden haar zorg. Zij schonk koffie, zij had een vriendelijk woord voor hen, in dit huis, waar jarenlang het leven stroef en somber was verlopen.

30