Dorp in de branding

hele nacht. De knechts waren door de veranderde houding van de baas evenzeer geschokt als door zijn oude gedrag.

Drie dagen later kwam Arie met de tijding, dat het kind

buiten gevaar was.

^cDat is goed/ zei Jan. ‘Heel goed.’

En weer gingen ze aan het werk.

Voor hij naar bed ging, sprak Trijntje, frommelend aan haar boezelaar: 'Meneer .. /

^cJa.’

‘Ik had opgezegd, maar .. /

‘Je wou blijven!’

‘Als u het goed vindt.. /

‘Ik vind het goed/

Hij keerde zich om en ging slapen.

Dat was het begin van zijn leven met de mensen. Een leven van pijn, niet minder dan de absolute eenzaamheid.

Het personeel durfde hem naderen en zijn nood uiten. Hij hoorde hen aan, zei weinig terug, maar liet niet vergeefs klagen. In een harde wereld moest men hard blijven, zelfs in de naastenliefde. Hij verhoogde de lonen. Op zijn kosten ging Ko, bij wie zich tuberculose openbaarde, een jaar naar een sanatorium. Van dank wilde hij niet weten. De vervulling van een menselijke en godsdienstige plicht vereiste geen dank. Weldra was de verandering, die bij Bauer had plaats gegrepen, in heel Stormoord bekend. Maar wie niet met hem in aanraking kwam, waagde het niet, in zijn nabijheid te komen.

De huurders, schamele vissersgezinnen, vatten tenslotte ook moed.

‘Ik kan niet betalen, Bauer/

‘Dan laat ik je d’r uit zetten¹/

‘Eén week uitstel, volgende week betaal ik dubbel! Anders heb ik geen vreten voor m’n kinderen.. /

Bauer ging de deur uit. De vrouw liep hem na, greep z’n jas. ‘Zo waarachtig als God leeft, Bauer, ik heb nog één gulden!’ Hij draaide het hoofd om. ‘Ja, ’t is goed. Maar denk erom: volgende week!⁵

Zo ging het herhaaldelijk. Nooit kwam hij een cent tekort. Aan het eind van alle toegeeflijkheid stond de orde.

Op een dag kwam hij de dominee tegen, een oude man. Jan

17