Westerbork en een vraaggesprek met zijn Commandant Gemmecke in 1948

Wij krijgen hot nu over Todtmann, die lange tijd al» Dienst-leiter in Westerbork fungeerde en de rechterhand van Gem-mecke was. Gemniecke vertelt nu, dat deze later gedegradeerd werd, niet omdat, zoals algemeen werd aangenomen, hij visitekaartjes had laten drukken met zijn adres in Westerhork erop, maar om zijn „Grossen-Walm”. Hij snauwde zijn ondergeschikten en vooral de vrouwen onnodig af. Gemniecke was hierover zeer gebelgd en heeft Todtmann meerdere malen hierop attent gemaakt. Toen dit echter niet baatte, is bij ertoe overgegaan Todtmann als Dienstleiter af te zetten on deze moest in de vervolge, zoals alle anderen, ondergeschikt werk verrichten.

Dan hegin ik over de gebeurtenissen, die zich hebben afgespeeld met Kerstmis 1943. Gemniecke had destijds toestemming gegeven, om in barak 73 een kerstboom te plaatsen en de barak verder met groen te versieren. Uiteindelijk mocht dit echter niet doorgaan. De SS-ers, die een Germaans feest hadden gevierd, zoiets als „Sonnefest”, waren stomdronken geweest en juist enige dagen voor Kerstmis had er een gevecht tussen hen plaats gehad. Dit feil werd natuurlijk door de joden in het kamp besproken. Ik verwijt Gemniecke nu, dat hij als wraak hiervoor de Kerstmisviering in barak 73 verboden had. Gemniecke antwoordt, dat hem over dit geval niets bekend is. Wanneer ik aan blijf houden, dat dit toch inderdaad zo gebeurd is, geeft hij tenslotte toe, dal hij het „Julfcst” enkele politiebeambten „Rotwein und Bier gemischt” hadden, waardoor het heel goed mogelijk is, dat zij in ietwat beschonken toestand verkeerden. Omdat hij nu gedeeltelijk toegeeft, dat er zich destijds onregelmatigheden hebben voorgedaan, ben ik ervan overtuigd, dat er zich op die bewuste Kerstdagen heel wat meer heeft af gespeeld.

We komen dan op het thema van de geruchten en ik leg hem zijn Lagerhefehl No. 61 voor, waarin vermeld wordt:

„Naar aanleiding van het Joelfeest van de Lagerkomman-„dantur zijn een groot aantal onverantwoordelijke geruchten

25