Zuiverheid!
Juist omdat de levensbelangen van zovelen bij die verhouding der machten en krachten in het politieke leven op het spel staan, is zuiver־ heid en eerlijkheid, oprechtheid en duidelijkheid in de politiek een eerste eis.
Als in ons land een afgevaardigde zitting neemt in gemeenteraad, Provinciale Staten of Parlement, eist de wet van hem, dat hij de bekende zuiveringseed aflegt. Door het afleggen van deze eed geeft de afgevaardigde te kennen, dat de wegen en middelen waarmee hij de openbare functie verwierf en verder uitoefent, het daglicht der eerlijkheid kunnen verdragen.
De gedachte, die aan deze zuiveringseed ten grondslag ligt, is zeer schoon. Die gedachte luidt: het ambt, óók het onbezoldigde ambt, van een vertegenwoordiger des volks, moet een roep van onkreukbare eerlijkheid bezitten. De bekleder van dat ambt mag op geen enkele wijze de hoogheid van dat ambt verlagen.
Diezelfde gedachte vindt men terug in de wettelijke voorschriften, die nauwkeurig aangeven op welke wijze de geldmiddelen des volks dienen te worden beheerd.
De financiën der overheid zijn openbaar in Nederland! Telkenjare plegen gemeenteraden, provinciale staten en parlement de begroting te behandelen. In het openbaar bespreken de leden dan de vraag: hoe zal het geld des volks ten bate van het volk worden besteed? Iedereen kan dan nagaan hoe de overheid aan het geld komt. Post voor post kan de publieke mening dan controleren waar het geld blijft. Ons land kent overheidsinstituten als Rekenkamers e.d., officiële instellingen, die tot taak hebben de rekeningen en kwitanties der open« bare besturen te controleren. Die controle is niet mals. Wie herinnert zich niet de grapjes in de kranten, wanneer de Reken* kamer aanmerking had gemaakt op een foutje in de boekhouding van een gemeentebestuur, een foutje, dat niet groter was dan één half centje.... en de opsporing van dat foutje had dan vele tientallen guldens aan salarissen van ambtenaren gekost. Zeker, die combinatie was grappig! Het is altijd grappig om iemand een doosje lucifers te zien opstrijken, alleen maar om één enkel lucifertje te zoeken, dat op de grond gevallen is, — maar intussen leverde zulk een berichtje toch weer een treffend bewijs van de waarheid: de financiën der overheid in Nederland wonen in een glazen huisje.
Weg met de financiële schandalen!
Goede voorbeelden vinden goede navolging.
Het exempel van de overheid heeft een Nederlandse traditie gevestigd. Geen vereniginkje, geen organisatie in Nederland of het heeft zijn controle op den penningmeester, niet omdat men den penningmeester
4