Dit boekje schreef ik begin 1945 in Jeruzalem, zodra ik in staat was, physisch en psyschisch, de pen ter hand te nemen.
Het heeft tekortkomingen, niemand is hiervan meer overtuigd dan de schrijver zelf. Het zal waarschijnlijk op menig punt onvolledig zijn, misschien zelfs hier en daar onjuist. Het is niet bedoeld als een „grootscheeps” historisch werk, noten en verwijzingen ontbreken ten enen male. Als ik hiertoe de tijd vinden kan, hoop ik nog eens een bijdrage daarvoor te kunnen leveren, een studie, welke aan de strengste eisen van historisch onderzoek zal voldoen.
Dit boekje heeft slechts één pretentie. Het kan den lezer een indruk geven van het tragisch lot van het Nederlandse Jodendom in de jaren 1940—1943 en poogt dit noodlot te verklaren als een stuk moderne en toch tevens eeuwenoude geschiedenis. Zijn titel is tevens een geloofsbelijdenis; „Geschiedenis der Joden in Nederland, Laatste Bedrijf”, de beschouwingen van een Zionistisch socialist. Enkel in die zin is het niet „objectief” geschreven.
Moge het den lezer enig begrip bij brengen van het voor vele Nederlanders zo onbegrijpelijke Joodse probleem.
Amsterdam, 12 Februari 1946 („het vijfjarig jubileum” van de eerste pogroms in het Amsterdamse Ghetto).
S. DE WOLFF.