Hou vremd ik blief

joodse kiender now van et godsdienstonderwies in dit laand opstikken, dan stao ikzels verstomd.

Op „jeudnschoule” leerde ik de beginsels van et Hebreeuws, biebelvertaeling, joodse geschiedenis. En doe et ienkeer vaaste ston dat ik veerder leren zol veur rebbe, gong Meester van Gelder echt mit me „lernen”. De commentaor van Rasjie op ’e Tora, misjnajes (de misjna= de zonuumde „mondelinge leer”) en sjoelchen oreg (= de codex van Josef Karo).

Mien ballade over disse braove, innig vrome godsdienston-derwiezer herinnert d’r an:

wij lernen op kaalstub - een bovenkamer -gaslampen schemeren de bosstraat door mijn handen spelen met een praeseshamer hij leest zeer duidelijk een rasjie voor

nu is mijn rebbe lang reeds elders een schim of minder in het dodenrijk zijn kaddisj looft god langs de kwelders mijn jaartijdlicht dooft in het slijk

(uut: syndroom)

Hoe kwammen ze d’r toe om jow naor dat vere seminarium te sturen?

Mien heit was wegraekt in 1923 (meer as 60 jaor leden) en in Winschoten op et hof brocht. Hi’j wol graeg, dat ik rebbe wodden zol. Mien mem, die et slim muuilik hadde mit heur drie kiender, vun et best, dat heur jongste in staot steld wodde zoe’n toekomst integen te gaon. Et joodse Nut zorgde veur een

- 21 -