Israël onder de volkeren

177

en in Galicië was zelfs een Joodsch-politieke staatspartij met een Joodsch-nationaal program.

Deze nieuwe nationale Palestina-beweging kreeg een grooten omvang door het optreden van Dr. Theodor Herzl (1860—1904). Herzl, een Joodsch journalist, geboortig uit Hongarjje, was als briefschrijver van een Weensch dagblad te Parjjs gevestigd juist in den tjjd van het Dreyfus-proces (zie blz. 160). Herzl had tot dusver behoord tot de velen, voor wie de Thora en het Joodsche godsdienstleven alle waarde had verloren en die het uitsluitend heil voor de Joden zagen in een volledig opgaan in de niet-Joodsche omgeving. Diep teleurgesteld was hij dan ook, toen hjj zag, dat zelfs in Frankrijk, het land, dat het eerst de gelijkheid van alle burgers had gepredikt, het antisemitisme in veler hart ver-borgen was en bij de eerste gelegenheid de beste te voorschijn kwam. En ook hjj zag het eenige redmiddel in het Joodsch nationalisme: de erkenning van de Joden als een volk onder de volkeren en hun samenbrenging in een te stichten Joodscben staat. Van deze gedachten vervuld, schreef hjj een werk: De Jodenstaat, proeve van een nieuwe oplossing van het Joodsche vraagstuk (1896). In dit werk schetste hij, hoe deze Joodsche staat zou moeten worden gegrondvest en ingericht. In West-Europa en Amerika had Herzl weinig succes, alhoewel twee bekwame denkers en schrijvers Max Nordau te Parjjs (gest. 1923) en Israël Zangwill te Londen (gest. 1926) dadeljjk met Herzl instemden en voor zjjn denkbeelden propaganda maakten. In Oost-Europa evenwel, waar de Joden de ver-drukking aan den lijve gevoelden, maakte het boek grooten opgang; velen zagen in de stichting van een Joodschen staat het einde van hun ljjden, terwijl de vestiging daarvan in Palestina velen godsdienstigen Joden de vervulling scheen van onze dageljjksche gebeden om herstel van Zion en Jeruzalem.

In 1897 riep Herzl te Bazel een congres bjjeen ter stichting

Staal, Geschiedenis der Joden.    12