Zoo zal dan een der bloedigste en meest dramatische episoden der wereldhistorie afgesloten worden. Welk een gigantische verwoesting liet hij na. Waarlijk, we hebben weinig reden met gerechtvaardigde trots terug te zien naar de ten einde loopende eerste helft der 20e eeuw. De dan militair afgesloten gebeurtenis kon wel eens leiden naar de ondergang 'eener beschaving, die wij niet bij machte waren te behouden.
Zij vernietigde immers het grootste deel van het zoo moeizaam opgebouwde, van hetgeen door reeksen van generaties was gewrocht.
Indien dit angstaanjagend vermoeden vormen van waarheid gaat aannemen, laten we dan, alvorens onder te gaan, nieuwe steenen tafelen, van het hardste granietsoort, achterlaten, waarin we eerlijk onze kapitale blunders, die we gemaakt hebben, zullen beitelen om, indien er nog sprake is van komende geslachten, hen althans te vrijwaren voor de misslagen, die wij in onze kortzichtigheid begingen.
Hoe weinigen zullen uit deze dolle heksensabbath, ongeschonden naar lichaam en geest, te voorschijn komen.
En de overlevenden blijft nog niet eens de verkwikkende troost, dat de orkaan die woedde alleen maar de verdorde bladeren en de doode takken meevoerde en de veelbelovende vruchtdragende knoppen achterliet.
Zooals gebruikelijk is, zal ook naar deze misdaad een ernstig onderzoek worden ingesteld. Tal van commissies zullen benoemd worden, die zich wel
24