Het verdwenen Ghetto

op de jaarlijkse kermis de circustent van Blanus. „Van binnen moet je wezen”. ¹)

Sedert 1879 was het reeds een dagmarkt. Onder het burgemeesterschap van Mr. S. Vening Meinesz, heeft men in 1.892 getracht haar te doen overplaatsen naar het Waterlooplein, hetgeen inderdaad geschiedde. En aanleiding werd tot een heftige campagne, waarin de Joden een allesoverheersende rol speelden. Een in die dagen gepubliceerd manifest vermeldt i 95 pCt. Joodse namen, waarvan menige later een „gulden” klank zou verwerven in de symfonie der Amsterdamse economische verhoudingen.

Grote vergaderingen werden in Plancius gehouden. Onze voorouders waren daarin sterk. De hekende „schutter op klompen”

Reens hield gekruide redevoeringen. En mét mij, betreurt gij,

er niet aanwezig te zijn geweest.    f

Meijer de Boer — bijgenaamd: „de sterrekoeker” zong een schoon lied, op de wijze van een gedicht, gezongen i$ een toendertijd opgevoerde revue „De Doofpot”.

„De gemeenteraad heeft besloten „Dat je moet naar ’t Waterlooplein.

„Zoowel de kleinen als de grooten „Gedoemd zijn daar te zijn.

„Maar nu vraag ik: Is ’t geen schande,

„Te komen aan zijn brood.

„Wat zeg jij, wat zeg jij, wat zeg jij „Nee wij willen niet „En wij kunnen niet

18 Januari 1893 werd het besluit — opnieuw in de gemeenteraad gebracht — met 19 tegen 5 stemmen vernietigd. Einde van een stukje handelshistorie uit het Verdwenen Ghetto. ²)

St. Antoniesbreestraat

Wij wandelen nu verder naar de St. Anthoniesbreestraat. Heel vroeger een deel van de dijk, die aan de Oostzijde van de stad werd aangelegd, en wat haar oorspronkelijke loop betreft werd gevormd, door de huidige Zeedijk, St. Antoniesbreestraat, Jodenbreestraat en Muiderstraat.

De naam ontleent deze straat aan het daaraan gelegen St. Anto-niesgasthuis, ongeveer ter plaatse waar zich nu de Lazarussteeg bevindt. Eerst in het begin der 17e eeuw ontstond de naam Breestraat — nog later in de twee ons bekende delen verdeeld.

11

¹

) „Blanus” werd een uitdrukking der Amsterdamse Joden: „Men kan niet op uiterlijke verschijningsvormen afgaan ’.

²

Zie Gedenkboek Mercurius, 1933, pag. 64 enz.