Van Israëlieten tot Israëliërs

9. NA DE OORLOG

Inderdaad begint in 1917 een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis der Joden, als we ons maar realiseren dat met de Balfour-declaratie voorlopig slechts nieuwe moeilijkheden aan de horizon verschenen. De hoop dat nu

-    met de steun van het almachtige Engeland — eindelijk de poorten van Palestina zouden worden geopend en de Kibboets Galoejot (“verzameling der ballingen van de vier hoeken der aarde”) een aanvang zou nemen, bleek een illusie. Daar dienden zich reeds spoedig de moeilijkheden met de Arabieren aan en de daaruit resulterende immigratiebelemmerin-gen. Dat het de Mandataris niet gemakkelijk zou vallen te laveren tussen Israël en Ismaël zou in een lange, trieste ontwikkeling worden bewezen.

Mandataris, want Palestina viel onder het begrip Mandaat, een terminus technicus door het Volkenbondshandvest gegeven aan een voogdij, die krachtens art. 22 van dit handvest, onder oppertoezicht van de Volkenbond, door verschillende geallieerde staten werd uitgeoefend over de voormalige Duitse koloniën en de niet-Turkse delen van het voormalige Ottomaanse Rijk. De verdeling geschiedde op de conferentie van San Remo (1920). Men onderscheidde drie categorieën. Het A-Mandaat (als hoedanig Palestina gold) hield in dat de onafhankelijkheid van het gebied als zodanig wel werd erkend, maar dat het nochtans geacht werd tijdelijk bij het besturen vreemde adviezen en hulp (i.c. van de Mandataris) niet te kunnen ontberen.

San Remo 1920! In de afgelopen drie jaren was er heel wat gedokterd aan die desolate wereld, die naar Jeremia’s woord hunkerde naar “Vrede, vrede —; doch er is geen vrede...”. Wat moest Versailles 1919

—    wat moesten al die andere conferenties brengen? In zijn uitstekende biografie van Lawrence geeft Anthony Nutting ergens een levendige kijk op het onontwarbare kluwen moeilijkheden, waarin de geallieerden zichzelf hadden gemanoeuvreerd.

“De verlegenheid waarin de Britse regering verkeerde, was een directe maatstaf voor de tegenstrijdige overeenkomsten, beloften en toezeggingen waarvoor zij en de gehele conferentie stonden. Daar was, allereerst, de Britse toezegging in 1915 aan de Grote Sheriff gedaan, waarbij Engeland zich verbond de Arabische onafhankelijkheid te erkennen als Hoessein tegen de Turken in opstand kwam. Daar was, ten tweede, het Sykes-Picot accoord van 1916, dat voorzag in de instelling van Arabische staten in

99